Smörgåsbord was van oudsher een Zweeds voorgerecht. Sinds het midden van de 20e eeuw is de betekenis echter veranderd naar een verzamelnaam voor een buffetmaaltijd met diverse gerechten. De leidraad van Smörgåsbord is brood bij. Dit brood kan belegd worden met onder andere koude vleeswaren, salades en kaas. Daarnaast zijn desserts en haring veel voorkomende ingrediënten etenswaren. Soms is er ook alcohol beschikbaar in de vorm van schnaps. Deze buffetvariant verspreidde zich in de 20e eeuw internationaal als symbool van de Zweedse eetcultuur.
Geschiedenis van voorgerecht tot maaltijd
Smörgåsbord is een 19e-eeuws gerecht dat is voortgekomen uit de burgerlijke Brännvinsbord, een aperitief dat populair was van de 16e eeuw tot het midden van de 19e eeuw. Dit bestond uit hapjes en schnaps voor de maaltijd. Het was een gerecht dat in de loop van de tijd in omvang groeide en uiteindelijk kenmerkend werd voor de overvloed aan eten en drinken van het Oscariaanse tijdperk.
Smörgåsbord, dat een groter aantal gerechten bevat dan Brännvinsbord nam in de eerste helft van de 19e eeuw een grote vlucht. Er werd toen op voortgebouwd met nieuwe mayonaisegerechten en augurken, maar ook met de nieuwe visconserven en omeletten. Inmiddels is het gerecht uitgebreid tot een uitgebreide tafel met lekkere hapjes.
Hoe het een Zweedse specialiteit werd
Smörgåsbord werd erg populair in stationsrestaurants voordat de treinen aan het begin van de 20e eeuw restaurantrijtuigen gingen gebruiken. Smörgåsbord was fastfood. Dat was een groot voordeel in een restaurant waar gasten aan vertrektijden moeten voldoen. Deze gewoonte zorgde er ook voor dat buitenlandse reizigers het Smörgåsbord als een Zweedse specialiteit gingen zien.
In verband met de Olympische Spelen in Stockholm in 1912 stopten de restaurants met het serveren van het Smörgåsbord als enkel een voorgerecht en kon je ervoor kiezen om Smörgåsbord als volledige maaltijd te eten. Op menukaarten uit het Olympisch jaar staat: Smörgåsbord etc., wat moet worden geïnterpreteerd als “zonder verder iets anders te eten”.
Op de Olympische Spelen werd het gerecht internationaal bekend. In de jaren twintig kwamen er ook Smörgåsbord restaurants in New York.
